¿Xitanos ou exiptanos, construtores das antas?
A raíz de ler un suceso, no cal uns xitanos manifestaban o seu desconsolo pola profanación do nicho do seu pai para levarlle un par de reloxos de ouro, que segundo os fillos e a viúva, —aclarándolle ó periodista, que preguntaba por que o enterraran con tales obxectos —insistíanlle con toda naturalidade, que os ditos obxectos eran pertenzas do defunto, e polo tanto, correspondíalle levalos consigo. Este relato levoume a reflexionar sobre o enigma deste curioso costume, xa que en xeral, salvo raras excepcións, os nosos —paios—, van co posto. Lixeiros de peso.
Dita reflexión dispúxome á expoñer esta atrevida conclusión, de que os anteiros (construtores das antas) que apenas deixaron vestixios dos seus asentamentos, podían ser xitanos. Xitanos ambulantes que subían nos estíos detrás dos animais, e nos invernos baixaban detrás deles. Daí que nas proximidades dos túmulos apenas afloren restos das súas chousas, xa que estas tal vez serían provisionais, a base de elementos vexetais. Aínda que, probables zócalos destas construcións —círculos de pedras fincadas—, atópanse moitos. Sería cuestión de estudalos.
O que si deixaron son as arcas colectivas onde botaban os restos dos defuntos xunto con tódalas súas pertenzas, fose o que fose. Corozas, caxatos, traxes, mantas e cobertores e outros mobles; probablemente nalgún caso, queimasen xunto coas súas pulgas, chinches, polillas e outros dípteros que ignoramos, algún que outro bártulo.
Existen aparentes mámoas con pouca elevación, que podían ser simplemente queimadoiros de bagaxes infectados, ou tamén carboeiras onde facían non hai moito o carbón vexetal.
Para os incrédulos e outros que sempre negaron a existencia de tesouros nestes enterramentos por mor de que destruísen o pouco que nos queda destas xentís sepulturas: aí lles vai un mal arranxo de un edito da época onde empezou o saqueo.
<<Documento que alude al proceso incoado a principios del siglo, XVIII despues de la destrucción de más de 3.000 mámoas llevado a cabo en aquellos años>>
<<...otras tierras se an atrevido a cabar y abrir las dhas (dichas) mamoas o modorras o castros sepulturas de gentiles sacando dellas el oro que an allado y usurpandolo a su magestad cuyo hes (cuyos) sin guardar la orden que su magestades servido dar segun sere por lo que han hecho desde que el dho mi parte despacho al dho (dicho) Jacome vazquez guerra y cada dia van con su malicia adelante por tanto y yo en el dho (dicho) nonbre requiero a todos los presentes y por ellos a los ausentes una dos y tres y las mas beces que puedo no se atreban a tocar en las sepulturas gentiles manifestadas por mi parte por ser del rey nuestro señor y pertenecer a su real hacienda y de las que an abierto registren y manifiesten clara y abiertamente lo que han allado subjetandose a la clemencia de su magestad y en lo han sihacer hazan bien y de lo contrarioy de parte de su magestad protestos seran castigados con el rigor del dercho y leis destos reinos y para que conste de su contumacia y malicia y de la nocencia de mi parte y celo que tienen en servir a su magestad hago publicamente este requerimiento y del pido muchos otros asuntos>>
De aí que os profanadores das tumbas xentís nos albores do século dezaoito, atopasen os buratos das arcas cheos de machadiños de pedra e sobre todo —que era o que buscaban,— algunha que outra filigrana. Costume que os anteiros=megaliteiros (xitanos) tiñan, de meter co defunto as cousas de valor que posuíra en vida.
¡TUTANKAMON non deixou nin chica! ¡Levouno todo!
É de supoñer que o resto do enxoval, non era cobizado polos arqueólogos de bandarria e picaraña, entre o que atoparían testos, cazarolas, facas, machados, puntas de frecha e calquera outro obxecto que dificilmente poidamos imaxinar.
Outra das curiosidades que arroupan esta teses, é o nome polo que se coñecen os monumentos megalíticos da nosa terra: A Casa do mouro, A Cova do mouro, O Forno do mouro a Fonte do Mouro... Se analizamos o nome de mouro, sabemos que mouro, asociase ó moreno, escuro ou negro. Non raza negra, a pesar que nas nosas aldeas, aínda se acostuma a poñerlle “mouro”, os cans negros.
Os xitanos son de pel moura.
Folclore do dolmen de Axeitos.
Entre a Pía do Frade e a Pedra do Mouro, hai unha trabe de ouro...
Recoñezo o pesadas que se fan estas crónicas tan longas.
Ata fai moi pouco, os xitanos tiñan a primixenia costume de vivir en chousas provisionais, obedecendo esta circunstancia a súa trashumante maneira de vida, deambulando de un lado pra outro <<... su espíritu errante no tiene fronteras ...>> Dí o cantar. Para o que teña interese pódeo ver aquí: http://argentinaonline.info/tangos/msg06225.html
Curiosamente esta civilización marchou destas terras sen avisar, e con ela, os segredos da súa cultura, onde nada se soubo ata o século dezaoito onde, por casualidade roturando un terreo, apareceu o primeiro tesouro que atribuíron ós mouros.
¿Qué pasou dende que marcharon?
Gregos, fenicios, celtas, romanos, suevos e árabes, non souberon nada destes acubillos.
En Caldas de Reis polos anos 40 máis ou menos, por dar unha data, ó poñer un poste para unha viña colóuselle o ferro e non vexades o que alí apareceu. Unha pequena parte aínda a poden ver no Museo de Pontevedra.
De paso aí lles van unhas imaxes para amenizar esta pesada crónica.
Antes, en tamén por Domingo Regueira:
Posted via email from Certo.gl, o xornal dixital de Barbanza e Noia
No hay comentarios:
Publicar un comentario